EXCHANGE POSTA KUTUSU VE VERİTABANI YÖNETİMİ

Günlük Exchange Server yönetimi: Yeni Posta Kutusu oluşturma, Veritabanı yollarını optimize etme, Veritabanı taşıma (Move Database) ve temel Exchange Management Shell (EMS) komutları rehberi.

Giriş: Exchange Server'da tüm posta verileri (e-postalar, takvimler, kişiler) Posta Kutusu Veritabanlarında (Mailbox Databases) tutulur. Bu veritabanlarının sağlıklı, yedekli ve hızlı diskler üzerinde yönetilmesi kritik öneme sahiptir.

Bölüm 1: Posta Kutusu Veritabanı (EDB) Yönetimi

Kurulum sırasında otomatik olarak oluşturulan veritabanını (EDB) optimize etmek veya yeni veritabanları oluşturmak gerekir.

Veritabanı Oluşturma ve Disk Yolu Optimizasyonu

**Mevcut Veritabanlarını Görüntüleme (EMS):** Exchange Management Shell (EMS) üzerinden mevcut veritabanlarını listeleme:
```
Get-MailboxDatabase | Format-Table Name, Server, EDBFilePath, LogFolderPath
```
**Yeni Veritabanı Oluşturma (EMS):** Posta kutularını ayırmak ve yükü dağıtmak için yeni bir veritabanı oluşturun. **Veritabanı dosyaları ve Log dosyaları farklı diskler üzerinde olmalıdır.**
```
New-MailboxDatabase -Name "DB02_PROD" \
-Server EXCH-SERVER-01 \
-EdbFilePath "E:\MailboxDB\DB02\DB02.edb" \
-LogFolderPath "L:\MailboxLogs\DB02"
```
**Öneri:** `E:\` diski Veritabanı (EDB) dosyaları, `L:\` diski ise işlem logları (transaction logs) için ayrılmalıdır.
**Veritabanını Bağlama (Mount):** Yeni oluşturulan veritabanı varsayılan olarak bağlantısı kesik (dismounted) durumdadır. Kullanıma açmak için bağlayın:
```
Mount-Database -Identity DB02_PROD
```
**Veritabanı Yollarını Taşıma (Move Database Path):** Mevcut bir veritabanının dosya yollarını (EDB veya Log) değiştirmek için:
```
Move-DatabasePath -Identity DB01_DEFAULT -EdbFilePath "E:\MailboxDB\DB01\DB01.edb" -LogFolderPath "L:\MailboxLogs\DB01"
```
**Not:** Bu işlem sırasında veritabanının bağlantısı otomatik olarak kesilir (dismount) ve işlem bittiğinde tekrar bağlanır.

Bölüm 2: Kullanıcı Posta Kutularının Yönetimi

Exchange'de bir kullanıcı hesabı iki şekilde posta kutusuna sahip olabilir: Yeni kullanıcı oluştururken veya mevcut Active Directory kullanıcısına posta kutusu ekleyerek.

Posta Kutusu Oluşturma ve Atama (EMS)

**Yeni Kullanıcı Oluşturma ve Posta Kutusu Ekleme:** Active Directory'de yeni bir kullanıcı oluşturur ve ona hemen bir Posta Kutusu ekler (GPO rehberindeki gibi manuel AD adımlarını otomatikleştirir).
```
New-Mailbox -Name "Ayse Yilmaz" \
-Alias "ayilmaz" \
-UserPrincipalName "ayilmaz@prod.local" \
-OrganizationalUnit "PROD.LOCAL/Users/Muhasebe" \
-Password (Get-Credential).password \
-Database DB02_PROD
```
**Not:** Bu komut, önce AD'de kullanıcıyı oluşturur, ardından posta kutusunu `DB02_PROD` veritabanına yerleştirir.
**Mevcut AD Kullanıcısına Posta Kutusu Ekleme (Enable Mailbox):** Eğer kullanıcı Active Directory'de zaten varsa, sadece posta kutusunu eklemek için:
```
Enable-Mailbox -Identity "msengul" -Database DB02_PROD
```
**Posta Kutusunu Taşıma (Move Mailbox):** Bir posta kutusunu, disk yükünü dengelemek veya sunucu değiştirmek için bir veritabanından diğerine taşıma:
```
New-MoveRequest -Identity "msengul" -TargetDatabase DB01_DEFAULT -BatchName "Batch-MS"
```
**Not:** `New-MoveRequest` komutu, posta kutusu çevrimiçi (online) iken veri taşıma işlemini başlatır. Durumunu `Get-MoveRequest` ile takip edebilirsiniz.
**Posta Kutusu Boyut Kotası (Quota) Ayarlama:** Kullanıcıların posta kutusu boyutunu kısıtlamak için:
```
Set-Mailbox -Identity "msengul" \
-IssueWarningQuota 4GB \
-ProhibitSendQuota 4.5GB \
-ProhibitSendReceiveQuota 5GB
```
**Açıklama:** 4 GB'da uyarı, 4.5 GB'da göndermeyi yasakla, 5 GB'da hem göndermeyi hem almayı yasakla.

Bölüm 3: Genel Posta Kutusu Tipleri ve Yönetimi

Standart kullanıcı posta kutularının yanı sıra, Exchange Server'da farklı amaçlara hizmet eden özel posta kutusu tipleri de yönetilir.

Özel Posta Kutusu Tipleri (EMS)

**Paylaşımlı Posta Kutusu Oluşturma (Shared Mailbox):** Birden fazla kullanıcının aynı adrese erişmesi (Örn: `info@prod.com`) için oluşturulur. **Bu tip, lisans gerektirmez.**

New-Mailbox -Shared -Name "Info Mailbox" -Alias "info" \
-DisplayName "Info Departmanı" -Database DB01_DEFAULT

# Erişimi yetkilendirme (Full Access ve Send As izinleri verilir)
Add-MailboxPermission -Identity info -User "msengul" -AccessRights FullAccess
Add-ADPermission -Identity info -User "msengul" -ExtendedRights "Send-As"

**Oda (Room) Posta Kutusu Oluşturma:** Toplantı odaları veya kaynaklar (Projeksiyon, Araç) için rezervasyon takibi amacıyla kullanılır.
```
New-Mailbox -Room -Name "Toplanti Odasi 1" -Alias "toplanti1" \
-Database DB02_PROD
```
**Posta Kutusu Bağlantısını Kesme (Soft Delete):** Bir kullanıcının Active Directory hesabı silindiğinde, posta kutusu otomatik olarak **Soft Delete** (Yumuşak Silme) durumuna geçer. Bu posta kutularını listeleme:
```
Get-MailboxStatistics -Database DB01_DEFAULT | Where {$_.DisconnectDate -ne $null}
```
**Kritik:** Soft Delete durumundaki posta kutuları, varsayılan olarak 30 gün boyunca veritabanında saklanır ve bu süre zarfında kurtarılabilir (`Connect-Mailbox` komutuyla).

Kritik Dikkat (Log Yönetimi): Eğer Exchange Veritabanı **DAG** (Database Availability Group - Yedekli Veritabanı Grubu) yapısında değilse, İşlem Loglarının (`L:\`) disk alanını doldurmasını engellemek için **mutlaka başarılı bir tam yedekleme** (Veeam, Windows Backup vb.) yapılmalıdır. Yedekleme, logları temizler. Log temizlenmezse disk dolar ve hizmet durur.

SONRAKİ DÖKÜMAN: EXCHANGE HYBRID HCW KURULUMU >>